Α. Τσέτουρα, Το θεσμικό πλαίσιο της κοινωνικής εργασίας, 2022
Tο παρόν βιβλίο επιχειρεί να διερευνήσει και να αποτυπώσει το θεσμικό πλαίσιο της κοινωνικής εργασίας, να καταδείξει ενδεχόμενα περιθώρια βελτιώσεων αυτού και να αναδείξει τον ρόλο του κοινωνικού λειτουργού στο σύγχρονο κράτος πρόνοιας. Το έργο δεν απευθύνεται μόνο σε νομικούς και θεωρητικούς μελετητές του αντικειμένου, αλλά αποτελεί απαραίτητο αντικείμενο μελέτης και για τους ίδιους του κοινωνικούς λειτουργούς με σκοπό να κατανοήσουν πλήρως τον κρίσιμο ρόλο και τη συμβολή τους.
Στόχος της μελέτης είναι να παρουσιαστεί το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο, οι γενικές και ειδικότερες ρυθμίσεις που αφορούν τα επαγγελματικά δικαιώματα και τα επαγγελματικά καθήκοντα των κοινωνικών λειτουργών και εν συνεχεία να συνδεθούν οι υπάρχουσες δικαιικές ρυθμίσεις με τους τομείς δράσης των κοινωνικών λειτουργών και τις υπηρεσίες αυτών. Ειδικότερα, στο πρώτο μέρος, παρουσιάζονται με τρόπο συστηματικό και κατανοητό όλες οι κρίσιμες έννοιες και αναλύονται οι θεμελιώδεις αρχές και τα δικαιώματα που έχει η κοινωνική εργασία ως οδηγό λαμβάνοντας υπόψη τον ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα και την κοινωνική λειτουργία του επαγγέλματος σε ένα κοινωνικό κράτος. Στο δεύτερο μέρος, κεντρική ιδέα συνιστά η συμβολή του κοινωνικού λειτουργού στην προστασία από τους κοινωνικούς κινδύνους, καθώς και στην προστασία των εννόμων αγαθών.
Σημαντική είναι η προσπάθεια του παρόντος να διατυπωθούν πρακτικά εφαρμόσιμοι τρόποι εξέλιξης του θεσμικού πλαισίου προς την κατεύθυνση της προώθησης της κοινωνικής αποστολής του κοινωνικού λειτουργού, η οποία εφάπτεται των κοινωνικών σκοπών του κράτους και της αποστολής του συστήματος κοινωνικής προστασίας.
Πληροφορίες έκδοσης
Πίνακας περιεχομένων +-
Περιεχόμενα
Εισαγωγή
Μέρος πρώτο
Το επαγγελματικό δίκαιο των κοινωνικών λειτουργών
Κεφάλαιο πρώτο
Εννοιολογικοί προσδιορισμοί
Ι. Κοινωνικοί κίνδυνοι και (κοινωνικά) έννομα αγαθά
1. Κοινωνικοί κίνδυνοι
2. (Κοινωνικά) Έννομα Αγαθά
ΙΙ. H έννοια της κοινωνικής εργασίας
III. Ο κοινωνικός λειτουργός ως επαγγελματίας
IV. Ο επαγγελματικός σύνδεσμος των κοινωνικών λειτουργών
V. Βασικές μέθοδοι παρέμβασης της κοινωνικής εργασίας
Κεφάλαιο δεύτερο
Θεμελιώδεις αρχές - δικαιώματα και καθήκοντα κοινωνικού λειτουργού
Ι. Ο ρόλος του κοινωνικού λειτουργού στο κοινωνικό κράτος
II. Επαγγελματικά δικαιώματα των κοινωνικών λειτουργών
1. Θεσμικό περίγραμμα του αντικειμένου της κοινωνικής εργασίας: η ανεύρεση της ισορροπίας μεταξύ της παροχής κοινωνικών υπηρεσιών και του σεβασμού των ατομικών ελευθεριών
1.1. Τομέας Κοινωνικής Πρόνοιας
1.2. Τομέας Υγείας
1.3. Τομέας Κοινωνικής Ασφάλισης
1.4. Τομέας Επαγγελματικού Προσανατολισμού - Εργασίας
1.5. Τομέας Εκπαίδευσης
1.6. Τομέας Εγκληματικότητας
1.7. Τομέας Κοινοτικής Οργάνωσης και Ανάπτυξης
ΙΙΙ. Επαγγελματικά καθήκοντα και υποχρεώσεις των Κοινωνικών Λειτουργών
1. Η αξία της ανθρώπινης ύπαρξης ως θεμελιώδης αρχή της κοινωνικής εργασίας και η σημασία της ελευθερίας: προστασία της προσωπικότητας και ιδιωτικότητα
1.1. Προσωπική ελευθερία
2. Προστασία της προσωπικότητας, προσωπική σφαίρα και ιδιωτικότητα
2.1 Η προστασία της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής – το οικιακό άσυλο
2.2. Κώδικας δεοντολογίας των Κοινωνικών Λειτουργών του Συνδέσμου Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδος
2.3. Διεθνής κώδικας δεοντολογίας κοινωνικών λειτουργών
3. Η επαγγελματική συμπεριφορά των κοινωνικών λειτουργών ως προς την εχεμύθεια και την προστασία των προσωπικών δεδομένων
3.1. Επαγγελματική εχεμύθεια και επαγγελματικό απόρρητο
3.1.1. Παραβίαση επαγγελματικής εχεμύθειας
3.2. Προστασία προσωπικών δεδομένων
4. Ειδικότερα επαγγελματικά καθήκοντα των κοινωνικών λειτουργών
5. Το Πειθαρχικό Δίκαιο των Κοινωνικών Λειτουργών
Μέρος δεύτερο
Υπηρεσίες του κοινωνικού λειτουργού και δικαιικές ρυθμίσεις
Κεφάλαιο πρώτο
Ο κοινωνικός λειτουργός στις υπηρεσίες προστασίας
των πολιτών από τους κοινωνικούς κινδύνους και το νομοθετικό πλαίσιο
Ι. Κοινωνική εργασία και ασθένεια - υγεία
1. Ασθένεια
1.1. Τα δικαιώματα των ασθενών – το δικαίωμα στην υγεία
2. Νοσοκομειακή κοινωνική εργασία
3. Η σύνδεση της νοσοκομειακής κοινωνικής εργασίας ως ειδικής κοινωνικής υπηρεσίας με τα δικαιώματα των ασθενών και τις ευάλωτες ομάδες
3.1. Δικαιώματα των ψυχικά ασθενών
3.1.1. Ακούσια νοσηλεία
3.2. Άτομα με εξαρτήσεις
3.3. Άποροι – ανασφάλιστοι – μετανάστες: ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, στέγαση και ειδικές ρυθμίσεις υγειονομικής περίθαλψης
3.3.1. Μεταναστευτική νομοθεσία
3.4. Θύματα κακοποίησης ή ενδοοικογενειακής βίας
4. Ειδικότερα νομικά ζητήματα στη νοσοκομειακή κοινωνική εργασία
4.1. Συναίνεση του ενημερωμένου ασθενούς
4.2. Ευθανασία
4.3. Εγκεφαλικός θάνατος, δωρεά οργάνων - μεταμοσχεύσεις
ΙΙ. Κοινωνική εργασία και άτομα με αναπηρίες, τρίτη ηλικία, χρονίως πάσχοντες
1. Αναπηρία
1.1. Δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία
1.2. Ειδικότερα ζητήματα κοινωνικής εργασίας και αναπηρίας
2. Γήρας και Χηρεία
2.1. Γήρας
2.2. Χηρεία: Θάνατος-επιζώντες
2.3. Δικαιώματα των ηλικιωμένων
3. Μακροχρόνια φροντίδα για τους ηλικιωμένους, τα άτομα με αναπηρία, τους χρονίως πάσχοντες
3.1. Κατ’ οίκον φροντίδα
3.2. Ημι-οικιακή φροντίδα
3.3. Ανακουφιστική φροντίδα
3.4. Ιδρυματική (Κλειστή) φροντίδα
3.5. Αποκατάσταση
ΙΙΙ. Κοινωνική εργασία και απασχόληση
1. Μητρότητα-πατρότητα και ισότητα
1.1. Δικαιώματα των εργαζομένων μητέρων
1.2. Δικαιώματα των εργαζομένων πατέρων
1.3. Ειδικότερες ρυθμίσεις για τα δικαιώματα των εργαζομένων γονέων σχετικά με την ανατροφή τέκνου
1.4. Επίδομα τέκνου
2. Ανεργία
3. Εργατικό ατύχημα και επαγγελματική ασθένεια
Κεφάλαιο δεύτερο
Ο κοινωνικός λειτουργός στις υπηρεσίες προστασίας
των (κοινωνικών) εννόμων αγαθών και το σύνθετο νομικό τοπίο
Ι. Κοινωνική εργασία και ανηλικότητα - παιδική προστασία: παιδιά στην εκπαίδευση, παιδιά πρόσφυγες και παιδιά σε σύγκρουση με τον νόμο
1. Ανηλικότητα – Παιδική προστασία
2. Τα συνταγματικά αγαθά που άπτονται του δικαιώματος στην εκπαίδευση
2.1. Το δικαίωμα των παιδιών με αναπηρία στην εκπαίδευση
3. Αλλοδαποί Ανήλικοι: Η προστασία του παιδιού – πρόσφυγα
4. Ανήλικοι παραβάτες και Επιμελητές Ανηλίκων
ΙΙ. Κοινωνική εργασία και οικογένεια
1. Οικογένεια
2. Γονική μέριμνα - επιμέλεια
3. Συγγένεια
4. Επιτροπεία ανηλίκου
5. Αναδοχή
6. Υιοθεσία
ΙΙΙ. Κοινωνική εργασία και περιβάλλον
1. Περιβάλλον: το έννομο αγαθό που μπορεί να λάβει την μορφή κινδύνου
2. Η προστασία του περιβάλλοντος σε συνδυασμό με το δικαίωμα στην υγεία και το δικαίωμα στην (κατάλληλη) στέγαση
Κεφάλαιο τρίτο
Προτάσεις εξέλιξης του θεσμικού πλαισίου
Ι. Η «ενδυνάμωση» του δικαιώματος στην κοινωνική πρόνοια: η σημασία της ύπαρξης επιλογών και εξατομικευμένης κοινωνικής υπηρεσίας για τους εξυπηρετουμένους των κοινωνικών λειτουργών
1. Ενίσχυση της δραστηριοποίησης των κοινωνικών λειτουργών στον τομέα της μακροχρόνιας φροντίδας - Συμμετοχή των κοινωνικών λειτουργών σε Συλλόγους Χρονίως Πασχόντων
2. Η μεταφορά των αιτημάτων περί εποπτείας των κοινωνικών λειτουργών ως επαγγελματιών στο θεσμικό πλαίσιο με σκοπό την βελτίωση της κοινωνικής προστασίας των εξυπηρετουμένων
ΙΙ. Κοινωνικά δικαιώματα και τεχνολογία
1. Κοινωνική εργασία και τεχνολογία
ΙΙΙ. Ενίσχυση της κοινοτικής ανάπτυξης: η δημιουργία μιας νέας κοινωνικής υπηρεσίας σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης
Βιβλιογραφία