Α. Μπεχλιβάνης, Εγχειρίδιο Ναυτικού Δικαίου, 2023
Η πρόσφατη αναμόρφωση του Κώδικα Ιδιωτικού Ναυτικού Δικαίου με τον ν. 5020/2023 επέφερε τον εκσυγχρονισμό του βασικού πυλώνα του ναυτικού δικαίου και την προσαρμογή του στα δεδομένα και τις απαιτήσεις των ναυτιλιακών συναλλαγών. Παράλληλα, γεννήθηκε η ανάγκη συστηματικής καταγραφής και παρουσίασης της νέας εκ βάθρων τροποποιημένης νομοθετικής ύλης την οποία καλύπτει το παρόν εγχειρίδιο.
Το έργο αποτελεί μια ευσύνοπτη, συστηματική παρουσίαση των κρισιμότερων θεμάτων με κριτήρια το ενδιαφέρον που προκαλούν από νομική άποψη, καθώς και την πρακτική σημασία που εμφανίζουν στις ναυτιλιακές συναλλαγές. Στην αρχή του έργου προτάσσεται μια σύντομη εισαγωγή στο ναυτικό δίκαιο και παρουσιάζεται το νομικό καθεστώτος του πλοίου, ως κεντρικής έννοιας του ναυτικού δικαίου. Ακολουθούν 8 ακόμα ειδικότερες θεματικές ενότητες με κρίσιμα ζητήματα γύρω από την εμπράγματη ασφάλεια επί πλοίου, την εκμετάλλευση του πλοίου, τη θαλάσσια μεταφορά πραγμάτων, τη θαλάσσια μεταφορά επιβατών, τη ναυτική εργασία, την επιθαλάσσια αρωγή και τη θαλάσσια ασφάλιση. Στο έργο περιλαμβάνονται, επίσης, χρήσιμα παραρτήματα με κείμενα Διεθνών Συμβάσεων επιτρέποντας τον άμεσο εντοπισμό τους από τον αναγνώστη και συμβάλλοντας στην πληρότητα του έργου.
Με το παραπάνω περιεχόμενο, το παρόν αποτελεί ένα εγχειρίδιο με εύληπτη δομή και κατανοητό λόγο ικανό να καλύψει τις διδακτικές ανάγκες των φοιτητών, αλλά και κάθε νομικού και μελετητή που αναζητά με τρόπο άμεσο να κατανοήσει τα σημαντικότερα ζητήματα του Ναυτικού Δικαίου, όπως αυτά διαμορφώθηκαν υπό το πρίσμα του νέου ΚΙΝΔ.
Πληροφορίες έκδοσης
Πίνακας περιεχομένων +-
Περιεχόμενα
Σημείωμα του συγγραφέα
Περιεχόμενα
Εισαγωγή
Ι. Έννοια και διακρίσεις του ναυτικού δικαίου
1. Έννοια του ναυτικού δικαίου
2. Διακρίσεις του ναυτικού δικαίου
Α.
Διάκριση του ναυτικού δικαίου σε ιδιωτικό και δημόσιο ναυτικό δίκαιο
Β. Το ιδιωτικό ναυτικό δίκαιο, ειδικότερα
Γ. Επιμέρους διακρίσεις του δημοσίου ναυτικού δικαίου
ΙΙ. Σύντομη επισκόπηση της ιστορίας του ναυτικού δικαίου
ΙΙΙ.
Ειδικά χαρακτηριστικά του ναυτικού δικαίου: Ιδιαίτεροι θεσμοί και διεθνής χαρακτήρας
1. Ιδιαίτεροι θεσμοί του ναυτικού δικαίου
2. Ο διεθνής χαρακτήρας του ναυτικού δικαίου
ΙV. Πηγές του ελληνικού ναυτικού δικαίου – Βασικότερη νομοθεσία
1.
Διάκριση των πηγών του ελληνικού ναυτικού δικαίου σε πρωτογενείς και δευτερογενείς
2. Ελληνική νομοθεσία ναυτικού δικαίου
3. Διεθνής νομοθεσία ναυτικού δικαίου
4. Ενωσιακή νομοθεσία ναυτικού δικαίου
V. Αλλοδαπές νομοθεσίες ναυτικού δικαίου
§ 1. Το καθεστώς του πλοίου
Ι.
Η έννοια του πλοίου σύμφωνα με τον ΚΙΝΔ – Διάκριση του πλοίου από το στατικό ναυπήγημα
1. Προλεγόμενα
2. Επιμέρους στοιχεία της έννοιας του πλοίου σύμφωνα με τον ΚΙΝΔ
Α. Πλωτή κατασκευή με ή χωρίς εκτόπισμα
Β. Ικανότητα αυτοδύναμης κίνησης στη θάλασσα
Γ. Εκτέλεση ναυσιπλοΐας
3.
Η έννοια του στατικού ναυπηγήματος – Διάκριση πλοίου και στατικού ναυπηγήματος
4.
Μερική εξαίρεση των κρατικών πλοίων και στατικών ναυπηγημάτων από το πεδίο εφαρμογής του ΚΙΝΔ
ΙΙ. Νομική φύση του πλοίου
1. Νομική μεταχείριση του πλοίου ως ακινήτου
2. Συστατικά και παραρτήματα του πλοίου
ΙΙΙ. Εξατομίκευση του πλοίου
1. Όνομα
2. Εθνικότητα
Α.
Προλεγόμενα: Η σημασία κτήσης από πλοίο της εθνικότητας ορισμένου κράτους
Β. Προϋποθέσεις κτήσης από πλοίο της ελληνικής εθνικότητας
α) Ουσιαστική προϋπόθεση
β) Τυπική προϋπόθεση
3. Χωρητικότητα
4. Λιμένας νηολόγησης
5. Διεθνές διακριτικό σήμα
6. Αριθμός ΙΜΟ
IV. Δημοσιότητα σε σχέση με το πλοίο
1.
Νηολόγιο πλοίων (κατά βάση: για πλοία με καθαρή χωρητικότητα ίση ή ανώτερη των δέκα κόρων)
Α. Γενικά
Β. Τήρηση του νηολογίου
Γ. Εγγραφή πλοίου στο νηολόγιο
Δ. Διαγραφή πλοίου από το νηολόγιο
2.
Ειδικό δημόσιο βιβλίο μικρών πλοίων (κατά βάση: για πλοία με καθαρή χωρητικότητα κάτω των δέκα κόρων)
3. Βιβλίο υποθηκών – Βιβλίο κατασχέσεων
4. Πράξεις που υπόκεινται σε δημοσιότητα (συστατική ή δηλωτική)
V. Τα ναυτιλιακά έγγραφα
1. Έγγραφο εθνικότητας
2. Πιστοποιητικό καταμέτρησης
3. Πιστοποιητικό ασφαλείας
4. Πιστοποιητικό γραμμής φόρτωσης
5. Ναυτολόγιο
6. Ημερολόγιο γέφυρας
7. Ημερολόγιο μηχανής
8. Ημερολόγιο ασυρμάτου
9. Ποινολόγιο
10. Βιβλίο πετρελαίου
§ 2. Τρόποι κτήσης κυριότητας επί πλοίου
Ι. Προλεγόμενα
ΙΙ. Πρωτότυπη κτήση κυριότητας επί πλοίου
1. Ναυπήγηση
Α. Ναυπήγηση κατ’ οικονομία
Β. Ναυπήγηση κατά παραγγελία
2. Χρησικτησία
Α. Τακτική χρησικτησία
B. Έκτακτη χρησικτησία
ΙΙΙ. Παράγωγη κτήση κυριότητας επί πλοίου
1. Μεταβίβαση κυριότητας επί πλοίου με σύμβαση
Α.
Εφαρμοζόμενες διατάξεις – Οριοθέτηση του πεδίου εφαρμογής του άρθρου 12 ΚΙΝΔ
Β. Προϋποθέσεις μεταβίβασης κυριότητας επί πλοίου με σύμβαση
2. Απόκτηση αιτία θανάτου
3. Δημόσιος πλειστηριασμός
4. Εγκατάλειψη στον ασφαλιστή
§ 3. Εμπράγματη ασφάλεια επί πλοίου:
Ναυτικές υποθήκες και ναυτικά προνόμια
Ι.
Ναυτική υποθήκη και ναυτικά προνόμια ως μέσα παροχής ναυτικής πίστης: Βασικά χαρακτηριστικά των δύο θεσμών
ΙΙ. Ναυτικές υποθήκες
1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις – Ρυθμιστικό πεδίο
2.
Έννοια απλής και προτιμώμενης ναυτικής υποθήκης – Ομοιότητες και διαφορές
3. Σύσταση απλής και προτιμώμενης ναυτικής υποθήκης
Α.
Αντικείμενο απλής και προτιμώμενης ναυτικής υποθήκης
Β.
Ασφαλιζόμενη με απλή και προτιμώμενη ναυτική υποθήκη απαίτηση
Γ.
Τίτλος για τη σύσταση απλής και προτιμώμενης ναυτικής υποθήκης
α) Προλεγόμενα
β) Τίτλος για τη σύσταση απλής ναυτικής υποθήκης
γ) Τίτλος για τη σύσταση προτιμώμενης ναυτικής υποθήκης
Δ. Δημοσιότητα απλής και προτιμώμενης ναυτικής υποθήκης
4.
Η ανάληψη της εκμετάλλευσης του ενυπόθηκου πλοίου από τον προτιμώμενο ενυπόθηκο δανειστή, ειδικότερα
5.
Το δικαίωμα του ενυπόθηκου δανειστή προς ασφάλιση του ενυπόθηκου πλοίου
6. Λοιπές ρυθμίσεις
Α.
Μετονομασία, μετανηολόγηση και εκποίηση του ενυπόθηκου πλοίου
Β.
Διατήρηση της χρονικής προτεραιότητας ναυτικής υποθήκης μετά την εγγραφή του ενυπόθηκου πλοίου στο ελληνικό νηολόγιο
Γ.
Σχετική ακυρότητα της σύστασης ναυτικής υποθήκης μετά την κατάσχεση του πλοίου
Δ.
Υποχρεωτική ανάκληση ναυτικής υποθήκης σε περίπτωση πτώχευσης
III. Ναυτικά προνόμια
1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις – Ρυθμιστικό πεδίο (εθνικό και διεθνές)
2. Βασικά νομικά χαρακτηριστικά και φύση των ναυτικών προνομίων
3. Το πλοίο ως αντικείμενο των ναυτικών προνομίων
4.
Τα επιμέρους ναυτικά προνόμια: Διάκριση των τεσσάρων τάξεων ναυτικών προνομίων
Α. Πρώτη τάξη ναυτικών προνομίων
α) Συναφείς προς τη ναυσιπλοΐα φόροι
β)
Βαρύνοντα το πλοίο τέλη και δικαιώματα κατά το τελευταίο πριν την αναγκαστική κατάσχεση εξάμηνο
γ)
Έξοδα συντήρησης του πλοίου από τον κατάπλου του στον λιμένα όπου κατασχέθηκε
Β. Δεύτερη τάξη ναυτικών προνομίων
α)
Απαιτήσεις του πλοιάρχου και του πληρώματος από τη σύμβαση ναυτολόγησης
β) Απαιτήσεις των φορέων κοινωνικής ασφάλισης
Γ. Τρίτη τάξη ναυτικών προνομίων
Δ. Τέταρτη τάξη ναυτικών προνομίων
5. Σειρά κατάταξης των ναυτικών προνομίων
6. Απόσβεση των ναυτικών προνομίων
Α. Γενικοί λόγοι απόσβεσης
Β. Ειδικοί λόγοι απόσβεσης
7. Εφαρμοστέο δίκαιο
§ 4. Εκμετάλλευση του πλοίου
Ι. Πλοιοκτησία
1. Η έννοια του πλοιοκτήτη
Α. Ορισμός – Γενικές παρατηρήσεις
Β. Κυριότητα επί του πλοίου ως στοιχείο της έννοιας του πλοιοκτήτη
Γ.
Εκμετάλλευση του πλοίου στο όνομα και για λογαριασμό του κυρίου ως στοιχείο της έννοιας του πλοιοκτήτη
2. Η ευθύνη του πλοιοκτήτη
Α. Γενική οριοθέτηση του καθεστώτος ευθύνης του πλοιοκτήτη
Β.
Ειδικότερα, η ευθύνη του πλοιοκτήτη από τις δικαιοπραξίες του πλοιάρχου – Η αντιπροσωπευτική εξουσία του πλοιάρχου
Γ.
Ευθύνη σε περίπωση μεταβίβασης της κυριότητας επί του πλοίου
ΙΙ. Συμπλοιοκτησία
1.
Νομοθετική ρύθμιση, έννοια και νομική φύση της συμπλοιοκτησίας
Α.
Νομοθετική ρύθμιση της συμπλοιοκτησίας στη βάση ενδοτικού δικαίου
Β. Η έννοια της συμπλοιοκτησίας
Γ. Νομική φύση της συμπλοιοκτησίας
2. Λειτουργία της συμπλοιοκτησίας ως εταιρίας
Α. Εσωτερική ή ανώτατη λειτουργία και διαχειριστική λειτουργία
α) Εσωτερική ή ανώτατη λειτουργία της συμπλοιοκτησίας
β) Διαχειριστική λειτουργία της συμπλοιοκτησίας
Β. Ευθύνη των συμπλοιοκτητών (εξωτερική και εσωτερική)
Γ. Έξοδος συμπλοιοκτήτη
α)
Έξοδος συμπλοιοκτήτη σε περίπτωση μη συναίνεσής του σε απόφαση της συμπλοιοκτησίας για επισκευή ή μετασκευή του πλοίου σε μεγάλη έκταση ή για σύσταση κεφαλαίου περιορισμού ευθύνης
β)
Έξοδος συμπλοιοκτήτη που εργάζεται ως μέλος του πληρώματος σε περίπτωση απόλυσής του
3. Λοιπές ρυθμίσεις
Α. Μεταβίβαση της κυριότητας επί του πλοίου
Β. Μεταβίβαση μερίδας συμπλοιοκτήτη
Γ.
Συντρέχουσα δωσιδικία για διαφορές σχετικές με τη συμπλοιοκτησία – Παραγραφή αξιώσεων με αιτία τη συμπλοιοκτησία
ΙΙΙ. Εφοπλιστής
1. H έννοια του εφοπλιστή
Α. Ορισμός – Γενικές παρατηρήσεις
Β.
Έλλειψη κυριότητας επί του πλοίου ως στοιχείο της έννοιας του εφοπλιστή
Γ.
Εκμετάλλευση του πλοίου στο όνομα και για λογαριασμό του εφοπλιστή ως στοιχείο της έννοιας του εφοπλιστή
2. Δημοσιότητα της σχέσης εφοπλισμού
Α.
Σκοπός της δημοσιότητας και τρόπος διενέργειάς της
Β.
Παράλειψη της δημοσιότητας: Ισχύς τεκμηρίου πλοιοκτησίας
Γ. Δημοσιότητα της παύσης της σχέσης εφοπλισμού
3. Η ευθύνη του εφοπλιστή και του κυρίου του πλοίου
Α. Η ευθύνη του εφοπλιστή
Β. Η ευθύνη του κυρίου του πλοίου
α) Δικαιολόγηση της ευθύνης του κυρίου
β) Χαρακτηριστικά της ευθύνης του κυρίου
γ)
Εφαρμοστέο δίκαιο σε περίπτωση συνδρομής στοιχείων αλλοδαπότητας
IV. Διαχειριστής πλοίου
1.
H έννοια του διαχειριστή πλοίου – Νομική φύση της διαχείρισης πλοίου
2. Ευθύνη του διαχειριστή πλοίου έναντι τρίτων
V. Ναυτικός πράκτορας
1. Η έννοια του ναυτικού πράκτορα – Ναυτικός πράκτορας πλοίου και ναυτικός πράκτορας φορτίου
2. Η αντιπροσωπευτική εξουσία του ναυτικού πράκτορα
3. Η σύμβαση ναυτικής πρακτορείας, ειδικότερα
4. Αξιώσεις του ναυτικού πράκτορα – Ευθύνη
§ 5. Θαλάσσια μεταφορά πραγμάτων
(σύμφωνα με τον ΚΙΝΔ)
Ι. Σύμβαση θαλάσσιας μεταφοράς πραγμάτων – Νομοθετικό καθεστώς
1.
Έννοια και βασικά χαρακτηριστικά της σύμβασης θαλάσσιας μεταφοράς πραγμάτων
2.
Εφαρμοστέοι κανόνες στη θαλάσσια μεταφορά πραγμάτων (εθνική και διεθνή)
Α. Γενική εφαρμογή των Κανόνων Χάγης-Βίσμπυ
Β.
Ο αμφιμερώς αναγκαστικός χαρακτήρας των Κανόνων Χάγης-Βίσμπυ στην εθνική θαλάσσια μεταφορά πραγμάτων
Γ.
Χρονικό πεδίο εφαρμογής των Κανόνων Χάγης-Βίσμπυ στην εθνική θαλάσσια μεταφορά πραγμάτων
3.
Διάκριση της σύμβασης θαλάσσιας μεταφοράς πραγμάτων από τη σύμβαση παραγγελίας θαλάσσιας μεταφοράς πραγμάτων
Α.
Έννοια της σύμβασης παραγγελίας θαλάσσιας μεταφοράς πραγμάτων
Β. Ευθύνη του παραγγελιοδόχου θαλάσσιας μεταφοράς πραγμάτων
ΙΙ. Θαλάσσια φορτωτική
1. Λειτουργίες της θαλάσσιας φορτωτικής
Α. Αποδεικτική λειτουργία της θαλάσσιας φορτωτικής
Β. Αξιογραφική λειτουργία της θαλάσσιας φορτωτικής
2. Είδη θαλάσσιας φορτωτικής (και τρόπος μεταβίβασης αυτής)
Α. Ονομαστική θαλάσσια φορτωτική
Β. Θαλάσσια φορτωτική σε διαταγή
Γ. Θαλάσσια φορτωτική στον κομιστή (ανώνυμη)
3. Έκδοση και περιεχόμενο της θαλάσσιας φορτωτικής
A. Έκδοση της θαλάσσιας φορτωτικής
Β.
Περιεχόμενο της θαλάσσιας φορτωτικής (υποχρεωτικό και δυνητικό)
α)
Υποχρεωτικό περιεχόμενο (= τυπικά στοιχεία) της θαλάσσιας φορτωτικής
β)
Η περιγραφή των πραγμάτων ως υποχρεωτικό περιεχόμενο της θαλάσσιας φορτωτικής, ειδικότερα
γ) Ρήτρες στη θαλάσσια φορτωτική ως δυνητικό περιεχόμενό της
i) Ρήτρα παρέκτασης δικαιοδοσίας
ii) Ρήτρες ναυλοσυμφώνου
4. Ηλεκτρονική (άυλη) θαλάσσια φορτωτική
5. Λοιπά έγγραφα θαλάσσιας μεταφοράς
Α. Δελτίο θαλάσσιας μεταφοράς (sea waybill)
Β. Διαφορτωτική (through bill of lading)
Γ. Φορτωτική συνδυασμένης μεταφοράς (multimodal bill of lading)
ΙΙΙ. Ευθύνη του θαλάσσιου μεταφορέα
1.
Γενική σκιαγράφηση της ευθύνης του θαλάσσιου μεταφορέα (με συνεκτίμηση και της περίπτωσης της συνδυασμένης μεταφοράς με θαλάσσιο σκέλος)
2.
Ευθύνη του θαλάσσιου μεταφορέα λόγω απώλειας ή βλάβης των πραγμάτων
3. Ευθύνη του θαλάσσιου μεταφορέα λόγω καθυστέρησης
4. Ευθύνη του πραγματικού μεταφορέα
5.
Περιπτώσεις επιτρεπτού περιορισμού των υποχρεώσεων και της ευθύνης του θαλάσσιου μεταφορέα: Εξαιρέσεις από τον αμφιμερώς αναγκαστικό χαρακτήρα των Κανόνων Χάγης-Βίσμπυ στην εθνική θαλάσσια μεταφορά πραγμάτων
6.
(Καθ’ ύψος) ατομικός περιορισμός της ευθύνης του θαλάσσιου μεταφορέα
Α.
Ατομικός περιορισμός της ευθύνης του θαλάσσιου μεταφορέα λόγω απώλειας ή βλάβης των πραγμάτων
α)
Ο περιορισμός της ευθύνης του θαλάσσιου μεταφορέα λόγω απώλειας ή βλάβης των πραγμάτων στην αξία τους, ειδικότερα
β)
Η σημασία του περιορισμού της ευθύνης του θαλάσσιου μεταφορέα λόγω απώλειας ή βλάβης των πραγμάτων στην αξία τους
γ)
Ο προσδιορισμός της αξίας των απωλεσθέντων ή βλαβέντων πραγμάτων, ειδικότερα
δ)
Ο πρόσθετος περιορισμός της ευθύνης του θαλάσσιου μεταφορέα λόγω απώλειας ή βλάβης των πραγμάτων ανεξαρτήτως της αξίας τους, ειδικότερα
Β.
Ατομικός περιορισμός της ευθύνης του θαλάσσιου μεταφορέα λόγω καθυστέρησης
α)
Ο περιορισμός της ευθύνης του θαλάσσιου μεταφορέα στην περίπτωση που η καθυστέρηση προκαλεί μόνο οικονομική ζημία στον παραλήπτη
β)
Ο περιορισμός της ευθύνης του θαλάσσιου μεταφορέα στην περίπτωση που η καθυστέρηση προκαλεί και απώλεια ή βλάβη των πραγμάτων
ΙV. Υποχρεώσεις και ευθύνη του φορτωτή
1. Υποχρεώσεις του φορτωτή
Α. Υποχρέωση καταβολής ναύλου
α) Η υποχρέωση καταβολής του ναύλου γενικώς
β) Μη καταβολή του ναύλου: Τα δικαιώματα του μεταφορέα
Β. Υποχρέωση παράδοσης των πραγμάτων προς φόρτωση
Γ. Υποχρέωση παράδοσης εγγράφων και παροχής πληροφοριών
2. Ευθύνη του φορτωτή
V. Παράδοση των πραγμάτων
1.
Η υποχρέωση του θαλάσσιου μεταφορέα για παράδοση των πραγμάτων και η υποχρέωση του παραλήπτη για παραλαβή τους
2. Ειδική περιπτωσιολογία σε σχέση με την παράδοση των πραγμάτων
Α.
Δυσχέρεια διαπίστωσης του νομιμοποιούμενου παραλήπτη σε περίπτωση εμφάνισης περισσότερων παραληπτών
Β.
Μη (εμπρόθεσμη) εμφάνιση του νομιμοποιούμενου παραλήπτη ή άρνησή του να παραλάβει τα πράγματα
§ 6. Θαλάσσια μεταφορά επιβατών
(σύμφωνα με τον ΚΙΝΔ)
Ι.
Νομοθετικό καθεστώς που διέπει την εθνική θαλάσσια μεταφορά επιβάτη
ΙΙ.
Σύμβαση θαλάσσιας μεταφοράς επιβάτη: Έννοια και βασικά χαρακτηριστικά
ΙΙΙ. Υποχρεώσεις του θαλάσσιου μεταφορέα επιβάτη και του επιβάτη
1. Υποχρεώσεις του θαλάσσιου μεταφορέα επιβάτη
2. Υποχρεώσεις του επιβάτη
Α. Καταβολή οικονομικού ανταλλάγματος
Β. Λοιπές υποχρεώσεις
IV. Ευθύνη του θαλάσσιου μεταφορέα επιβάτη
1. Γενική σκιαγράφηση της ευθύνης του θαλάσσιου μεταφορέα επιβάτη
2.
Η διαμόρφωση της ευθύνης του θαλάσσιου μεταφορέα επιβάτη, ειδικότερα.
§ 7. Ναυτική εργασία
(σύμφωνα με τον ΚΙΝΔ)
Ι. Η έννοια του πληρώματος
ΙΙ. Κατάρτιση και περιεχόμενο της σύμβασης ναυτολόγησης
1. Κατάρτιση της σύμβασης ναυτολόγησης
2. Περιεχόμενο της σύμβασης ναυτολόγησης
3. Προσύμφωνο ναυτολόγησης
ΙΙΙ.
Δικαιώματα και υποχρεώσεις του ναυτικού από τη σύμβαση ναυτολόγησης
1. Δικαιώματα του ναυτικού
Α. Δικαίωμα για μισθό
Β.
Δικαίωμα για αποζημίωση λόγω απώλειας αντικειμένων προσωπικής ή επαγγελματικής φύσης
Γ. Δικαίωμα για άδεια
Δ. Δικαιώματα σε περίπτωση ασθένειας ή ατυχήματος
2. Υποχρεώσεις του ναυτικού
3. Εξουσίες και υποχρεώσεις του πλοιάρχου, ειδικότερα
ΙV. Λύση της σύμβασης ναυτολόγησης
1. Λόγοι λύσης της σύμβασης ναυτολόγησης
Α. Λύση με συμφωνία των συμβαλλομένων
Β. Αυτοδίκαιη λύση
Γ. Λύση με καταγγελία από τον πλοιοκτήτη ή εφοπλιστή
α) Λύση με έκτακτη καταγγελία από τον πλοιοκτήτη ή εφοπλιστή
β) Λύση με τακτική καταγγελία από τον πλοιοκτήτη ή εφοπλιστή
Δ. Λύση με καταγγελία από τον ναυτικό
α) Λύση με έκτακτη καταγγελία από τον ναυτικό
β) Λύση με τακτική καταγγελία από τον ναυτικό
2. Επίδραση της ομηρίας του ναυτικού στη σύμβαση ναυτολόγησης
3.
Δικαίωμα του ναυτικού για αποζημίωση λόγω λύσης της σύμβασης ναυτολόγησης
4.
Δικαίωμα του ναυτικού για παλιννόστηση λόγω λύσης της σύμβασης ναυτολόγησης
V.
Αστική ευθύνη του αντιπροσώπου του πλοιοκτήτη ή εφοπλιστή από την κατάρτιση σύμβασης ναυτολόγησης ή προσυμφώνου ναυτολόγησης
§ 8. Επιθαλάσσια αρωγή
Ι.
Νομοθετικό καθεστώς – Πεδίο εφαρμογής της Διεθνούς Σύμβασης του Λονδίνου του 1989 και του ΚΙΝΔ
ΙΙ. Έννοια της επιθαλάσσιας αρωγής
1. Πράξεις επιθαλάσσιας αρωγής
2. Το στοιχείο του κινδύνου
3.
Πλοίο ή άλλο περιουσιακό στοιχείο ως αντικείμενα της επιθαλάσσιας αρωγής
4. Διάκριση της επιθαλάσσιας αρωγής από τη ρυμούλκηση
ΙΙΙ. Αυτόκλητη και συμβατική επιθαλάσσια αρωγή
1.
Νομική φύση της επιθαλάσσιας αρωγής – Η σημασία της διάκρισης σε αυτόκλητη και συμβατική επιθαλάσσια αρωγή για το ζήτημα της αμοιβής του αρωγού
2. Κατάρτιση σύμβασης επιθαλάσσιας αρωγής
IV. Υποχρεώσεις του αρωγού και του δέκτη της αρωγής
1. Υποχρεώσεις του αρωγού
2. Υποχρεώσεις του δέκτη της αρωγής
V. Το δικαίωμα του αρωγού για αμοιβή
1. Η αρχή «no cure - no pay»
2.
Τα κριτήρια προσδιορισμού της αμοιβής του αρωγού – Μείωση της αμοιβής του αρωγού λόγω συντρέχοντος πταίσματος
3. Υπόχρεοι στην καταβολή της αμοιβής του αρωγού
4. Επιμερισμός της αμοιβής μεταξύ περισσότερων αρωγών
VΙ. Το δικαίωμα του αρωγού για ειδική αποζημίωση
1.
Το δικαίωμα για βασική ειδική αποζημίωση: Προϋποθέσεις και περιεχόμενο.
2. Το δικαίωμα για επαυξημένη ειδική αποζημίωση
VΙΙ.
Εξασφάλιση των αξιώσεων του αρωγού για αμοιβή και ειδική αποζημίωση – Παραγραφή
§ 9. Θαλάσσια ασφάλιση
(σύμφωνα με τον ΚΙΝΔ)
Ι.
Νομοθετική ρύθμιση – Το δίκαιο της θαλάσσιας ασφάλισης ως κατά βάση ενδοτικό δίκαιο
ΙΙ.
Αντικείμενο της θαλάσσιας ασφάλισης – Ασφαλιστικό συμφέρον, ασφαλιστική ζημία και αποζημιωτικός χαρακτήρας της θαλάσσιας ασφάλισης
III.
Βασικά είδη θαλάσσιας ασφάλισης: Ασφάλιση πλοίου και ασφάλιση φορτίου.
1. Θαλάσσια ασφάλιση πλοίου
2. Θαλάσσια ασφάλιση φορτίου
ΙV. Σύμβαση θαλάσσιας ασφάλισης
1. Κατάρτιση της σύμβασης θαλάσσιας ασφάλισης
2. Λειτουργία της σύμβασης θαλάσσιας ασφάλισης
Α.
Ασφαλισμένοι κίνδυνοι: Η αρχή της καθολικότητας των ασφαλισμένων κινδύνων – Πολεμικοί κίνδυνοι
Β. Υποχρεώσεις και καθήκοντα του λήπτη της θαλάσσιας ασφάλισης
α) Καταβολή του ασφαλίστρου
β) Τήρηση των ασφαλιστικών βαρών
i) Ασφαλιστικό βάρος περιγραφής του κινδύνου
ii)
Ασφαλιστικό βάρος γνωστοποίησης στον ασφαλιστή της δυνατότητας επίτασης του κινδύνου και (ασφαλιστικό βάρος) μη επίτασης του κινδύνου
iii) Ασφαλιστικό βάρος αποφυγής ή μείωσης της ζημίας
iv)
Ασφαλιστικό βάρος γνωστοποίησης στον ασφαλιστή των περιστάσεων και των συνεπειών πραγματοποίησης του ασφαλισμένου κινδύνου
Γ.
Υποχρεώσεις του ασφαλιστή: Κάλυψη του ασφαλισμένου κινδύνου και καταβολή ασφαλίσματος
V. Ο θεσμός της εγκατάλειψης
1. Το δικαίωμα εγκατάλειψης γενικώς
2. Λειτουργία του δικαιώματος εγκατάλειψης
Α. Προϋποθέσεις θεμελίωσης του δικαιώματος εγκατάλειψης
Β. Άσκηση του δικαιώματος εγκατάλειψης
Γ.
Έννομες συνέπειες – Αμφισβήτηση του δικαιώματος εγκατάλειψης από τον ασφαλιστή – Αποποίηση κυριότητας
Παράρτημα
1. Διεθνής Σύμβαση των Βρυξελλών για την ενοποίηση ορισμένων νομικών κανόνων σχετικά με τις φορτωτικές και του Πρωτοκόλλου υπογραφής αυτής (Κανόνες Χάγης-Βίσμπυ)
2. Διεθνής Σύμβαση των Αθηνών σχετικά με τη θαλάσσια μεταφορά επιβατών και των αποσκευών τους
3. Διεθνής Σύμβαση Ναυτικής Εργασίας, 2006 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας
4. Διεθνής Σύμβαση για τον περιορισμό της ευθύνης για ναυτικές απαιτήσεις 1976
5. Διεθνής Σύμβαση για την επιθαλάσσια αρωγή,
6. Διεθνής Σύμβαση περί συγκρούσεως πλοίων και περί θαλάσσιας αρωγής και ναυαγιαιρέσεως
7. Διεθνής Σύμβαση περί ενοποιήσεως κανόνων τινών επί συντηρητικής κατασχέσεως θαλασσοπλοούντων πλοίων
8. Διεθνής Σύμβαση του 1992 αναφορικά με την αστική ευθύνη για ζημίες ρύπανσης από πετρέλαιο (Σύμβαση Ευθύνης 1992)
9. Διεθνής Σύμβαση για την αστική ευθύνη για ζημία ρύπανσης από πετρέλαιο κίνησης, 2001
10. International Convention on Liability and Compensation for Damage in Connection with the Carriage of Hazardous and Noxious Substances by Sea,
11. Διεθνής Σύμβαση για την καταμέτρηση της χωρητικότητας των πλοίων, 1969 (ΙΜΟ - ΛΟΝΔΙΝΟ 1969)
12. Κανόνες Υόρκης-Αμβέρσας 2016 για την κοινή αβαρία
Βιβλιογραφία
Ι. Ελληνική
ΙΙ. Αλλοδαπή
Λημματικό Ευρετήριο