Α. Μανιτάκης, Η ίδρυση Συνταγματικού Δικαστηρίου, 2008
Στο πρώτο μέρος εξετάζεται κριτικά η αναθεωρητική πρόταση και ανιχνεύονται οι συνέπειες, όπως οι μεγάλες καθυστερήσεις στην εκδίκαση των διαφορών, και επισημαίνονται τα δικονομικά αδιέξοδα, που θα ανακύψουν από την συνύπαρξη των δύο δικαιοδοσιών, δηλαδή της διάχυτης και παρεµπίπτουσας, από τη μία μεριά, και της συγκεντρωτικής από την άλλη. Η σύγκρουσή τους θεωρείται μοιραία, αφού το επιδιωκόμενο σύστημα είναι, τελικά, μεικτό.
Στο δεύτερο µέρος, παρουσιάζονται τα βασικά γνωρίσµατα του παρεµπίπτοντος δικαστικού ελέγχου της συνταγµατικότητας των νόµων στη χώρα µας, όπως ισχύει και εφαρµόζεται από τα τέλη του 19ου αιώνα, µε σκοπό να αναδειχτούν δύο πράγµατα: πρώτον, ότι ο διάχυτος δικαστικός έλεγχος της συνταγµατικότητας των νόµων είναι σε µας σύµφυτος µε την άσκηση της δικαστικής λειτουργίας και την απόδοση δικαιοσύνης και είναι άρα εξαιρετικά δύσκολη, αν όχι ανέφικτη, η αφαίρεση της εξουσίας αυτής από τον κοινό δικαστή. Και δεύτερον, η ίδρυση Συνταγµατικού ∆ικαστηρίου συνδέεται µε µία άρρητη διαµάχη, που έχει ξεσπάσει µεταξύ δικαστικής και πολιτικής εξουσίας και περιστρέφεται γύρω από το ποιος θα έχει και πρέπει να έχει τον αποφασιστικό λόγο στην ερµηνεία και εφαρµογή του Συντάγµατος.
Πληροφορίες έκδοσης
Πίνακας περιεχομένων +-
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
ΤΑ ∆ΙΚΑΙΟ∆ΟΤΙΚΑ ΚΑΙ ∆ΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗ-
ΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ
Ι. Η αναπόφευκτη σύγκρουση των δύο δικαιοδοσιών συ-
νταγµατικής δικαιοσύνης: της διάχυτης µε τη συγκε-
ντρωτική
1. Το Συνταγµατικό ∆ικαστήριο, φορέας αυτοτελούς
και αποκλειστικής δικαιοδοσίας συνταγµατικής δι-
καιοσύνης
2. Το αδιαχώριστο της υπάρχουσας εξουσίας ελέγχου
της συνταγµατικότητας των νόµων από την άσκηση
δικαστικής λειτουργίας
3. Η προσβολή του µη υποκείµενου σε αναθεώρηση,
θεµελιώδους, δικαιώµατος του κάθε διαδίκου να ζη-
τά, παρεµπιπτόντως, το δικαστικό έλεγχο της συ-
νταγµατικότητας της κρίσιµης διάταξης του νόµου
4. H άστοχη σύγκριση µε µη συγκρίσιµα µε το δικό
µας ευρωπαϊκά εθνικά πρότυπα
II. Το αίτηµα της ενότητας της νοµολογίας και της ασφά-
λειας του δικαίου ως αιτιολογία της αναθεώρησης
1. Η απροσδιόριστη συνταγµατική δικαιοδοσία του
Σ∆ και η αναπόφευκτη διαπλοκή του ελέγχου νοµι-
µότητας µε τον έλεγχο συνταγµατικότητας
Η ίδρυση συνταγµατικού δικαστηρίου
2. Οι δικονοµικές αβεβαιότητες ως προς το ερώτηµα
της παραποµπής
3. Κάθε αναγωγή στο Σύνταγµα δεν συνιστά λόγο πα-
ραποµπής
4. Η παράταση των καθυστερήσεων, αναπόφευκτη συ-
νέπεια του προτεινόµενου συστήµατος
5. Μερικό συµπέρασµα και µία ήπια αναθεωρητική
πρόταση
ΜΕΡΟΣ ∆ΕΥΤΕΡΟ
ΑΡΕΤΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΥΠΑΡΧΟΝΤΟΣ
ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ∆ΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ
Ι. Τα γενικά γνωρίσµατα του ισχύοντος δικαστικού ελέγ-
χου της συνταγµατικότητας των νόµων ενόψει της ανα-
θεωρητικής πρότασης
1. Ως έλεγχος δικαστικός, και όχι απλώς δικαιοδοτι-
κός, θεµελιώνεται στην αρχή της διάκρισης των
εξουσιών και οριοθετείται από την ίδια
2. Η εξουσία ελέγχου συνυφαίνεται µε την άσκηση της
δικαστικής λειτουργίας
3. ∆ικαιολογείται από την τυπική υπεροχή του Συ-
ντάγµατος, που απορρέει από τον αυστηρό του χα-
ρακτήρα
4. Συνεπάγεται το δεσµευτικό χαρακτήρα του Συ-
ντάγµατος
5. Και έχει ως νοµιµοποιητικό έρεισµά του την εγγύη-
ση τήρησης του Συντάγµατος και προστασίας των
συνταγµατικών δικαιωµάτων
ΙΙ. Τα ιδιαίτερα, εθνικά, γνωρίσµατά του στην πρώτη ιστο-
ρική περίοδο
1. Η συνύφανση της δηµοκρατικής µορφής του πολι-
τεύµατος µε τη δικαιοκρατική µορφή του κράτους.
Περιεχόµενα
2. Η διαδικαστική πρόσληψη του Συντάγµατος και η
έρευνα της τυπικής µόνο συνταγµατικότητας
3. Η απουσία ερµηνευτικής πρακτικής του Συντάγµα-
τος κατά την πρώτη περίοδο
4. Το παράδειγµα της αρχής της ισότητας
ΙΙΙ. Το Σύνταγµα την εποχή του κοινωνικού κράτους δικαί-
ου: πεδίο άσκησης πολιτικής και διαφιλονικούµενο
αντικείµενο ελέγχου µέσω της ερµηνείας του
1. Ο δικαστικός έλεγχος των επιλογών του νοµοθέτη.
2. Η συνταγµατική ερµηνεία, µέσο εξουσίασης του
Συντάγµατος και συνταγµατικής δικαιοθεσίας
3. Η κυβερνητική πλειοψηφία, ως αναθεωρητική εξου-
σία, versus της διαπλαστικής ερµηνευτικής εξουσίας
του δικαστή της συνταγµατικότητας
4. Η πολιτικοποίηση του Συντάγµατος διά της συνταγ-
µατοποίησης της πολιτικής
5. Και η εκδίκηση των καταφρονεµένων
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ