Α. Μαλαγαρδή/Μ. Σταμπουλής, Οι συλλογικές διαπραγματεύσεις στην Ελλάδα τα έτη 2013-2023, 2025
Tο παρόν έργο έχει ως αντικείμενο την εξέλιξη των συλλογικών διαπραγματεύσεων στην Ελλάδα κατά την ενδεκαετία 2013-2023, εντός και εκτός ΟΜΕΔ. Ειδικότερα, έχει σκοπό να αξιολογήσει τις πρακτικές επιπτώσεις των αλλαγών που πραγματοποιήθηκαν κατά την περίοδο 2013-2023 μέσα από την περιγραφή, την ανάλυση και την αποτίμηση των εξελίξεων στις συλλογικές διαπραγματεύσεις, όπως αυτές οι επιπτώσεις μορφοποιήθηκαν στην πράξη, και να ανιχνευθούν οι τάσεις και οι προοπτικές του ελληνικού συστήματος συλλογικής διαπραγμάτευσης τόσο στο νέο εθνικό τοπίο όσο και στο ευρωπαϊκό, όπως αυτό τείνει να διαμορφωθεί τα επόμενα έτη από την Οδηγία ΕΕ (2022/2041) για τους επαρκείς κατώτατους μισθούς.
Ειδικότερα, η μελέτη περιλαμβάνει τρεις ενότητες. Στην πρώτη αναλύονται οι αλλαγές στη δομή των συλλογικών διαπραγματεύσεων και στις διαπραγματευτικές συμπεριφορές των μερών κατά την περίοδο 2013-2017. Στη δεύτερη διερευνώνται οι μεταβολες στο περιεχόμενο των ΣΣΕ που συνάπτονται ως αποτέλεσμα των συλλογικών διαπραγματεύσεων τα έτη 2018-2023. Στην τρίτη εξετάζεται η επιρροή του ΟΜΕΔ σε αυτές τις διαδικασίες.
Στο σύνολό της, η παρούσα μελέτη επιχειρεί να αποτυπώσει και να ερμηνεύσει τη δομή των συλλογικών διαπραγματεύσεων και τις διαπραγματευτικές συμπεριφορές των μερών καθ’ όλη τη διάρκεια της τελευταίας ενδεκαετίας (2013-2023), η οποία μπορεί να διαιρεθεί σε δύο διακριτές υποπεριόδους: συγκεκριμένα, την περίοδο 2013-2017, όπου η Ελλάδα εφάρμοσε τα τρία μνημόνια συνεργασίας με τους δανειστές, αλλά και τα έτη 2018-2023, εποχή όπου η χώρα εξήλθε του προγράμματος της ενισχυμένης εποπτείας· περαιτέρω, δε, επηρεάσθηκε και από την πανδημία COVID-19 με επιπλέον ρυθμίσεις και αλλαγές στο εργατικό δίκαιο, με τη λήψη έκτακτων περιοριστικών μέτρων, την ευρύτερη υγειονομική και οικονομική κρίση, τα lockdowns, την αναστολή λειτουργίας επιχειρήσεων και ατομικών και συλλογικών συμβάσεων εργασίας.
Πληροφορίες έκδοσης
Πίνακας περιεχομένων +
Περιεχόμενα
Ευχαριστίες
Ακρωνύμια
Εισαγωγή
1. i. Οι συλλογικές διαπραγματεύσεις στην Ελλάδα κατά τα έτη 2013-2017. Οι παράγοντες που διαμορφώνουν το πλαίσιο
1.1. Οι συλλογικές διαπραγματεύσεις στην Ελλάδα σε εθνικό επίπεδο (Ν. 4093/2012 και Ν. 4172/2013) – Η Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας και ο κατώτατος μισθός
1.2. Θεσμικό πλαίσιο ετών 2013-2017 (Ν. 4303/2014, Ν. 4472/2017, Ν. 4475/2017) – Τα στατιστικά δεδομένα για τα είδη των ΣΣΕ κατά την περίοδο των ετών
1.3. Οι Κλαδικές και Ομοιοεπαγγελματικές ΣΣΕ – Η χαμηλή ροή ανανέωσης των ΣΣΕ
1.4. Οι επιχειρησιακές ΣΣΕ ετών 2013-2017 – Στατιστικά δεδομένα
1.5. Η κατανομή των Κλαδικών, Ομοιοεπαγγελματικών και Επιχειρησιακών ΣΣΕ 2013-2017 κλαδικά και χωρικά
ii. Τα αποτελέσματα των Συλλογικών Διαπραγματεύσεων κατά τα έτη 2013-2017
1.6. Ανάλυση του περιεχομένου των Κλαδικών και των Ομοιοεπαγγελματικών ΣΣΕ ετών 2013-2017 – Διαμόρφωση αποδοχών – θεσμικών όρων και χρόνου εργασίας
1.7. Ανάλυση του περιεχομένου των Επιχειρησιακών ΣΣΕ 2013-2017 – Διαμόρφωση αποδοχών - θεσμικών όρων και χρόνου εργασίας
1.8. Η διάρκεια ισχύος των ΣΣΕ Κλαδικών – Ομοιοεπαγγελματικών και Επιχειρησιακών
1.9. Τα υποκείμενα των διαπραγματεύσεων – Οι Διαπραγματευτικές Συμπεριφορές των Μερών στον Ο.ΜΕ.Δ. και στις κατ’ ιδίαν διαπραγματεύσεις
2. i. Οι συλλογικές διαπραγματεύσεις στην Ελλάδα κατά τα έτη 2018-2023
2.1. Θεσμικό πλαίσιο ετών 2018-2023: Η επαναφορά της Επέκτασης των κλαδικών ΣΣΕ και της αρχής της ευνοϊκότερης ρύθμισης (2018), ο Ν. 4635/2019 και 4808/2021
Επέκταση των ΣΣΕ
Αρχή ευνοϊκότερης ρύθμισης
Προσφυγή στη Διαιτησία
Ικανότητα Σύναψης Σ.Σ.Ε και εγγραφή στο αντίστοιχο Συνδικαλιστικό ή Εργοδοτικό Μητρώο (ΓΕ.ΜΗ.Σ.Ο.Ε. – ΓΕ.ΜΗ.Ο.Ε.)
Δικαστικός έλεγχος Διαιτητικών Αποφάσεων
Νέο θεσμικό πλαίσιο για τη Συμφιλίωση – Ο.ΜΕ.Δ
2.2. Τα στατιστικά δεδομένα για τα είδη των ΣΣΕ κατά την περίοδο των ετών 2018-2023
2.2.1. Η γενική εικόνα των συλλογικών ρυθμίσεων της περιόδου 2018-2023
2.3. Οι Κλαδικές και Ομοιοεπαγγελματικές ΣΣΕ και Δ.Α. 2018-2023 – Στατιστικά δεδομένα
2.3.1. Συλλογικές διαφορές και αριθμός κλαδικών και ομοιοεπαγγελματικών συλλογικών ρυθμίσεις (ΣΣΕ και Δ.Α.)
Η γενική εικόνα
Η επιμέρους εικόνα των κλαδικών και ομοιοεπαγγελματικών συλλογικών ρυθμίσεων
2.3.2. Η εικόνα της ροής, της έγκαιρης ανανέωσης και του αποθέματος των ΣΣΕ
Εξελίξεις κατά το α’ πεντάμηνο
Πανδημία Covid-19 και ΣΣΕ
2.3.3. Επεκτασιμότητα – Κήρυξη ΣΣΕ ως γενικώς υποχρεωτικών
2.3.4. Η κατανομή των κλαδικών και ομοιοεπαγγελματικών ΣΣΕ ανά κλάδο
Οι κλάδοι με τις περισσότερες ΣΣΕ
2.3.5. Η διάρκεια ισχύος των ΣΣΕ
2.4. Οι επιχειρησιακές ΣΣΕ (ΕΣΣΕ) ετών 2018-2023 – Στατιστικά δεδομένα
2.4.1. Μεθοδολογικές επισημάνσεις
2.4.2. Η γενική εικόνα των επιχειρησιακών ΣΣΕ
2.4.3. Οι επιχειρησιακές ΣΣΕ κατά είδος συνδικαλιστικής οργάνωσης και αριθμό καλυπτόμενων εργαζομένων
2.4.4. Η κλαδική και χωρική κατανομή των Επιχειρησιακών ΣΣΕ 2018-2023
Α) Κλαδική κατανομή ΕΣΣΕ
Β) Χωρική (κατά περιφέρεια) κατανομή των ΕΣΣΕ
2.4.5. Οι Επιχειρησιακές ΣΣΕ 2018-2023 κατά μέγεθος επιχείρησης
2.4.6. Η διάρκεια ισχύος των Επιχειρησιακών ΣΣΕ
2.5. Συμπεράσματα και γενικές τάσεις της περιόδου 2018-2023 στις συλλογικές διαπραγματεύσεις
ΕΓΣΣΕ
Οι ΣΣΕ και η κατανομή τους κατά τύπο
Οι Διαιτητικές Αποφάσεις (Δ.Α.)
Τάσεις
ii. Τα αποτελέσματα των Συλλογικών Διαπραγματεύσεων κατά τα έτη 2018-2023
2.5. Το περιεχόμενο των θεσμικών όρων εργασίας των συλλογικών ρυθμίσεων 2018-2023
2.5.1. Το περιεχόμενο των Κλαδικών και των Ομοιοεπαγγελματικών ΣΣΕ ετών 2018-2023 – Διαμόρφωση αποδοχών – θεσμικών όρων και χρόνου εργασίας
Αποδοχές
Θεσμικοί όροι
Χρόνος εργασίας
2.5.2. Το περιεχόμενο των Επιχειρησιακών ΣΣΕ 2018-2023 – Διαμόρφωση αποδοχών και θεσμικών όρων
Αποδοχές
Θεσμικοί όροι
3. Ο Ο.ΜΕ.Δ. και οι Συλλογικές Διαπραγματεύσεις των ετών 2013-2023
3.1. Οι Κλαδικές και οι Ομοιοεπαγγελματικές ΣΣΕ και ο Ο.ΜΕ.Δ
3.2. Επιχειρησιακές ΣΣΕ και ο Ο.ΜΕ.Δ
3.3. Οι Διαιτητικές Αποφάσεις του Ο.ΜΕ.Δ. των ετών
4. Συμπεράσματα: Οι συλλογικές διαπραγματεύσεις και τα αποτελέσματά τους κατά τα έτη
4.1. Η σημασία της αλλαγής του τρόπου καθορισμού του κατώτατου μισθού μετά το 2012 στη δομή και στα αποτελέσματα του συστήματος της συλλογικής διαπραγμάτευσης στη χώρα μας
4.2. Η Δομή των Συλλογικών Διαπραγματεύσεων και οι Διαπραγματευτικές Συμπεριφορές 2013-2023
4.3. Τα αποτελέσματα των Συλλογικών Διαπραγματεύσεων 2013-2023.
4.4. Τάσεις και προοπτικές
Βιβλιογραφία
Παράρτημα – Πίνακες
Βιογραφικό
Τύπος περιεχομένου
Κατηγορίες
Σχετικές εκδόσεις
