Α. Κρητικός, Αποζημίωση από Αυτοκινητικά Ατυχήματα, τόμ. 2, 5η έκδ., 2019

Πρόλογος

Κυριότερες συντομογραφίες

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ

Υποχρεωτική ασφάλιση αστικής ευθύνης

από ατυχήματα αυτοκινήτων

§25. Υποχρεωτική ασφάλιση ευθύνης κατά το Ν. 489/1976

Ι. Γενική εισαγωγή - Έννοια - Περιεχόμενο

1. Εισαγωγή

2. Έννοια και περιεχόμενο της υποχρεωτικής ασφαλίσεως

3. Πηγές δικαίου στην ασφάλιση αστικής ευθύνης από αυτοκινητικά ατυχήματα

α) Ο Ν. 2496/1997 «ασφαλιστική σύμβαση, τροποποιήσεις της νομοθεσίας για την ιδιωτική ασφάλιση και άλλες διατάξεις»

β) Αστικός Κώδικας

γ) Ο Ν. 489/1976 «περί υποχρεωτικής ασφαλίσεως της εξ ατυχημάτων αυτοκινήτων αστικής ευθύνης» όπως ισχύει κωδικοποιημένος με το ΠΔ 237/1986 και άλλα μεταγενέστερα νομοθετήματα

δ) Γενικοί Όροι ασφαλίσεως

i. Προηγούμενο δίκαιο

ii. Ισχύον δίκαιο

ε) Οδηγία 2009/103/ΕΚ

i. Βασικά σημεία της άνω Οδηγίας

ΙΙ. Βασικές προϋποθέσεις για την ασφάλιση αστικής ευθύνης

1. Αυτοκίνητο

2. Αυτοκίνητο υποκείμενο σε υποχρεωτική ασφάλιση

3. Εξαιρέσεις από την υποχρεωτική ασφάλιση

§26. Κατάρτιση, διάρκεια, εξέλιξη και περιεχόμενο της ασφαλιστικής συμβάσεως. Ασφαλιστική κάλυψη

Ι. Κατάρτιση

ΙΙ. Διάρκεια της ασφαλίσεως [έναρξη - εξέλιξη - λήξη]

ΙΙΙ. Οι πρόσφατες ρυθμίσεις του Ν. 4261/2014 για τη σύναψη και τη λήξη της ασφαλιστικής συμβάσεως

ΙV. Ζητήματα Διαχρονικού Δικαίου

V. Προσωρινή κάλυψη

VΙ. Τύχη της ασφαλιστικής συμβάσεως σε περίπτωση μεταβιβάσεως σε άλλον της κυριότητας ή κατοχής του αυτοκινήτου

1. Γενικά

2. Μεταβίβαση της κυριότητας ή κατοχής του αυτοκινήτου με πράξη εν ζωή

3. Μεταβίβαση της κυριότητας του αυτοκινήτου αιτία θανάτου

VΙΙ. Ασφαλιστική κάλυψη

1. Εισαγωγικά - Ποσό ασφαλιστικής καλύψεως

2. Ασφαλιζόμενα πρόσωπα (περ. α’)

VΙΙΙ. Ασφαλιστική κάλυψη - Εξαιρέσεις

1. Πρόσωπα των οποίων η ευθύνη εξαιρείται από την ασφαλιστική κάλυψη (περ. β’ και γ’)

α) Πρόσωπο που επιλήφθηκε του ασφαλισμένου αυτοκινήτου με κλοπή ή βία

β) Εκ προθέσεως πρόκληση του ατυχήματος

2. Κατά είδος έκταση της καλυπτόμενης ζημίας των τρίτων (περ. ε’)

§27. Υποχρεώσεις και βάρη των μερών στη σύμβαση ασφαλίσεως αστικής ευθύνης

Ι. Υποχρεώσεις και βάρη του ασφαλισμένου

1. Καταβολή ασφαλίστρου

2. Ασφαλιστικά βάρη του ασφαλισμένου

α) Εισαγωγικά

β) Περιπτώσεις ασφαλιστικών βαρών

ΙΙ. Υποχρεώσεις του ασφαλιστή έναντι του ασφαλισμένου. Αναγωγή του ασφαλισμένου κατά του ασφαλιστή

ΙΙΙ. Παραγραφή των αξιώσεων του ασφαλισμένου κατά του ασφαλιστή

§28. Αποκλεισμός της ευθύνης του ασφαλιστή έναντι του ασφαλισμένου ή λήπτη της ασφαλίσεως

Ι. Εισαγωγικά - Περιπτωσιολογία

ΙΙ. Περιπτώσεις εξαιρέσεως από την ασφάλιση

1. Λόγος εξαιρέσεως από το εδ. α’ της §1 του άρθ. 6β’ του Ν. 489/1976.

α) Εισαγωγικά

β) Νομοθετική ρύθμιση για τις άδειες ικανότητας οδηγού

γ) Επιμέρους ζητήματα - Ερμηνεία - Νομολογία

δ) Χαρακτηριστικές περιπτώσεις από τη νομολογία

ε) Άδεια ικανότητας οδηγού χορηγηθείσα από ξένο Κράτος

στ) «Περί της ανάγκης ή μη συνδρομής αιτιώδους συνάφειας μεταξύ της ελλείψεως άδειας και του ατυχήματος

ζ) Το ζήτημα της υπαιτιότητας στην παράβαση της οδηγήσεως χωρίς νόμιμη άδεια

2. Ο λόγος εξαιρέσεως από το εδ. β’ της §1 του άρθ. 6β’ του Ν. 489/1976

α) Γενικά

β) Προϋποθέσεις εφαρμογής της διατάξεως

i. Εισαγωγικά

ii. Κατ’ ιδίαν περιπτώσεις

iii. Ανάγκη συνδρομής αιτιώδους συνάφειας

iv. Ανάγκη συνδρομής υπαιτιότητας στην παράβαση του ασφαλιστικού βάρους

v. Απόδειξη της επιδράσεως του οινοπνεύματος στην οδήγηση

3. Ο λόγος εξαιρέσεως από το εδ. γ’ της §1 του άρθ. 6β’ του Ν. 489/1976

α) Εισαγωγικά

β) Πεδίο εφαρμογής

γ) Υπαιτιότητα

δ) Αιτιώδης συνάφεια

ε) Βάρος αποδείξεως

4. Διαχρονικό δίκαιο των εξαιρέσεων

ΙΙΙ. Συμφωνία μεταξύ ασφαλιστή και ασφαλισμένου μετά το ατύχημα για απαλλαγή του δευτέρου

ΙV. Θεμελίωση του δικαιώματος αναγωγής

V. Παθητικά υποκείμενα και έκταση του δικαιώματος αναγωγής

VΙ. Επιμερισμός της ευθύνης μεταξύ των υποκειμένων της αναγωγής

VΙΙ. Τρόπος ασκήσεως του δικαιώματος αναγωγής και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά

§29. Η ευθύνη του ασφαλιστή απέναντι στο ζημιωθέντα τρίτο

Ι. Εισαγωγικά - Ζημιωθείς τρίτος - Ευθεία αξίωση του τρίτου

ΙΙ. Ο ζημιωθείς τρίτος ως ωφελούμενο από την ασφάλιση πρόσωπο

ΙΙΙ. Νομική φύση της ευθύνης του ασφαλιστή

ΙV. Η έναντι του τρίτου ευθύνη του ασφαλιστή στην όχι υποχρεωτική ασφάλιση αστικής ευθύνης

V. Ενοχή εις ολόκληρον

VΙ. Οι αξιώσεις του ζημιωθέντος και η μεταξύ τους σχέση

VΙΙ. Περιεχόμενο και έκταση της ευθύνης του ασφαλιστή

VΙΙΙ. Η ευθύνη του ασφαλιστή όταν είναι περισσότεροι οι ζημιωθέντες

1. Εισαγωγικά

2. Σύμμετρος ή ανάλογος περιορισμός των απαιτήσεων

3. Χωριστή εκδίκαση των αγωγών των περισσοτέρων ζημιωθέντων. Καταβολή σε ένα από τους πολλούς δικαιούχους

ΙΧ. Η μερικώς αυτονομημένη θέση του τρίτου έναντι του ασφαλιστή

1. Η αρχή του απροβλήτου των ενστάσεων από τον ασφαλιστή κατά του τρίτου. Ο κανόνας και οι εξαιρέσεις - Εισαγωγικά

2. Ο κανόνας (μη προβαλλόμενες ενστάσεις)

3. Η εξαίρεση (προβαλλόμενες ενστάσεις)

4. Ενστάσεις που αφορούν την ακύρωση, τη λήξη, τη λύση ή την αναστολή της ασφαλιστικής συμβάσεως

Χ. Παραγραφή της ευθείας αξιώσεως του ζημιωθέντος τρίτου κατά του ασφαλιστή (άρθ. 10 §2 Ν. 489/1976)

1. Εισαγωγικά

2. Προηγούμενο δίκαιο

3. Ισχύον δίκαιο

4. Διαχρονικό δίκαιο

ΧΙ. Σχέση της προθεσμίας της παραγραφής με την προθεσμία των ενδίκων μέσων

ΧΙΙ. Δικονομικά και ειδικότερα ζητήματα

ΧΙΙΙ. Ο περί παραγραφής ισχυρισμός σε επίπεδο αναιρετικού ελέγχου

ΧΙV. Παραγραφή και πλαγιαστική αγωγή [ΚΠολΔ 72]

ΧV. Διαχρονικό και ιδιωτικό διεθνές δίκαιο στην ευθύνη του ασφαλιστή έναντι του τρίτου

§30. Συμπαικτικό ή σκηνοθετημένο αυτοκινητικό ατύχημα

§31. Ασφαλιστική κάλυψη από το Επικουρικό Κεφάλαιο [=ΕΚ]

Ι. Σύσταση και σκοπός του Επικουρικού Κεφαλαίου

ΙΙ. Περιπτώσεις ευθύνης - Δικαιούχοι της αξιώσεως

Νεότερη νομολογία

Εμπλοκή σε ατύχημα με ζημία τρίτου ανασφάλιστου και ασφαλισμένου οχήματος

ΙΙΙ. Προγενέστερο δίκαιο πριν από το Ν. 4364/2016

ΙV. Νομοθετική εξέλιξη στην περίπτωση του άρθ.19 παρ. 1 περ. γ’ του ΚΝ 489/1976

V. Σχέσεις ασφαλισμένου και ΕΚ σε περίπτωση πτωχεύσεως του ασφαλιστή ή οριστικής ανακλήσεως της άδειας λειτουργίας του

VΙ. Νεότερες διατάξεις στην τρίτη άνω περίπτωση ευθύνης του ΕΚ [άρθ. 19 παρ. 1 περ. γ’ του ΚΝ 489/1976] βάσει του Ν. 4364/2016

VΙΙ. Ευθεία αξίωση του παθόντος κατά του Επικουρικού Κεφαλαίου και έκταση της ευθύνης του

VΙΙΙ. Ποσοτικός περιορισμός της ευθύνης του ΕΚ μέσω του άρθ. 19 παρ. 5 του Ν. 489/1976

ΙΧ. Ευθεία αξίωση του παθόντος κατά του ΕΚ και έκταση της ευθύνης του.

Χ. Οι εισαγόμενες κατ’ ιδίαν νέες ουσιώδεις ρυθμίσεις του Ν. 4092/ 2012.

ΧΙ. Περί της αναδρομικής εφαρμογής των διατάξεων του άρθ. 4 του Ν. 4092/2012

ΧΙΙ. Υπολογισμός του επιτοκίου επί των οφειλών του Επικουρικού Κεφαλαίου

ΧΙΙΙ. Υποκατάσταση του Επικουρικού Κεφαλαίου

ΧΙV. Παραγραφή της εξ υποκαταστάσεως αξιώσεως του Επικουρικού Κεφαλαίου κατά του υπόχρεου σε αποζημίωση

ΧV. Παραγραφή της αξιώσεως του ζημιωθέντος κατά του Επικουρικού Κεφαλαίου

ΧVΙ. Νομική φύση της ευθύνης του Επικουρικού Κεφαλαίου

ΧVΙΙ. Δικονομικά ζητήματα πριν από τους Ν. 4364/2016 και 4438/2016 και διαχρονικό δίκαιο

ΧVΙIΙ. Διαζευκτική ή επικουρική εναγωγή

ΧΙΧ. Υποχρεωτική εξώδικη προδικασία

ΧΧ. Αναστολή της αναγκαστικής εκτελέσεως κατά του Επικουρικού Κεφαλαίου

ΧΧΙ. Ποσοτικός περιορισμός της ευθύνης του ΕΚ με βάση το Ν. 4092/2012

§32. Ασφάλιση ιδίων ζημιών του ζημιούμενου - Μικτή ασφάλιση

Ι. Ασφάλιση ιδίων ζημιών - Εισαγωγικά

ΙΙ. Αξιώσεις του ζημιωθέντος

1. Εισαγωγικά

2. Ασφαλιστική υποκατάσταση

Θεωρία και Νομολογία

3. Υποχρεώσεις του λήπτη της ασφαλίσεως και του ασφαλισμένου έναντι του ασφαλιστή κατά την παρ. 3 του άρθ. 14 του ΑσφΝ [= 2496/1997]

4. Δικονομικά θέματα

5. Ενστάσεις του υπόχρεου τρίτου κατά του εξ υποκαταστάσεως ασφαλιστή

6. Η ασφαλιστική υποκατάσταση κατά το ιδιωτικό διεθνές δίκαιο

§33. Ιδιαίτερα είδη υποχρεωτικής ασφαλίσεως - Διεθνής Ασφάλιση - Γραφείο Διεθνούς Ασφαλίσεως

Ι. Εισαγωγικά

ΙΙ. Παύση ισχύος πρασίνων καρτών

ΙΙΙ. Ατυχήματα που συμβαίνουν στην Ελλάδα από αλλοδαπά αυτοκίνητα.

1. Έκταση ευθύνης - Ενστάσεις προβαλλόμενες από το ΓΔΑ

2. Zητήματα αναγωγής - Δικονομικά

ΙV. Πρόκληση ατυχήματος στην αλλοδαπή από αυτοκίνητο που έχει στην Ελλάδα τον τόπο της συνήθους σταθμεύσεως

V. Σχέση συγκρούσεως μεταξύ ΓΔΑ και ΕΚ

VΙ. Το ΓΔΑ ως οργανισμός αποζημιώσεως κατά το άρθ. 27α του Ν. 489/1976 που προστέθηκε με το άρθ. 5 §1 του ΠΔ 10/2003 σε υλοποίηση της 4ης Κοινοτικής Οδηγίας

VΙΙ. Συνοριακή ασφάλιση

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ

Διαδικασία επιλύσεως των διαφορών

§34. Εξώδικη επίλυση των διαφορών και συναφή θέματα

Ι. Γενικά

ΙΙ. Συμβιβασμός

1. Έννοια - Χρησιμότητα

2. Προϋποθέσεις κύρους - Συμβαλλόμενοι

3. Ελαττώματα του συμβιβασμού

α) Λόγος ή αφορμή έρευνας από το δικαστήριο της εγκυρότητας του συμβιβασμού

β) Απόφαση του δικαστηρίου της ουσίας που δέχεται την ακυρότητα του συμβιβασμού λόγω συνδρομής των όρων της ΑΚ 179 - Έκταση αναιρετικού ελέγχου

4. Εμβέλεια και εξέλιξη του συμβιβασμού

5. Ο συμβιβασμός στα πλαίσια της εις ολόκληρον ενοχής

6. Σχέση του συμβιβασμού με άλλες συναφείς έννομες σχέσεις

ΙΙΙ. Εκτέλεση του εξώδικου συμβιβασμού

1. Εισαγωγικά

2. Έκταση εφαρμογής της ρυθμίσεως

§35. Δικαστική επίλυση των διαφορών

Ι. Γενικά

ΙΙ. Διαφορές που υπάγονται στην ειδική διαδικασία

1. Εισαγωγικά

2. Προϋποθέσεις για την εφαρμογή της διαδικασίας

ΙΙΙ. Έναρξη της δίκης

1. Εισαγωγικά

2. Δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων

Αστική ευθύνη του Δημοσίου

3. Διεθνής δικαιοδοσία

4. Υλική αρμοδιότητα

5. Τοπική αρμοδιότητα

6. Άσκηση της αγωγής. Περιεχόμενο. Ικανότητα των διαδίκων για παράσταση. Συμμετοχή τρίτων στη δίκη

ΙV. Αποδεικτική διαδικασία

Νεότερη Νομολογία

§36. Ένδικα μέσα - Εκτέλεση

Ι. Εισαγωγικά

ΙΙ. Ανακοπή ερημοδικίας

ΙΙΙ. Έφεση

1. Απόφαση υποκείμενη σε έφεση

2. Έφεση επικουρική ή υπό όρο

3. Διάδικοι της έκκλητης δίκης

α) Εκκαλών

β) Εφεσίβλητος

4. Προθεσμία της εφέσεως

5. Λόγοι εφέσεως (κύριοι και πρόσθετοι)

6. Συζήτηση της εφέσεως

7. Τύχη του παραβόλου εφέσεως με την απόφαση του Εφετείου

ΙV. Αντέφεση

1. Αντέφεση αναφερόμενη στο κεφάλαιο που εκκαλείται

2. Αντέφεση αναφερόμενη σε αναγκαίως συνεχόμενο κεφάλαιο

3. Αντέφεση αναφερόμενη σε διαφορετικό κεφάλαιο

V. Αναίρεση

1. Εισαγωγικά

2. Δίκη μετ’ αναίρεση ενώπιον του Εφετείου

VΙ. Προσωπική κράτηση

1. Εισαγωγικά

2. Ουσιαστικές προϋποθέσεις

3. Διαδικασία απαγγελίας

VΙΙ. Αναγνώριση και εκτέλεση στην Ελλάδα αλλοδαπής δικαστικής αποφάσεως περιλαμβανούσης και κεφάλαιο περί δικαστικής δαπάνης σύμφωνα με το άρθ. 34 του Κανονισμού 44/2001 Βρυξέλλες Ι

§37. Μεταρρυθμιστική αγωγή

Ι. Γενικότητες

II. Ουσιαστικές προϋποθέσεις

Παράρτημα Νομοθετικών κειμένων

Νέο κείμενο του Κ.Ν. 489/1976 «Περί υποχρεωτικής ασφαλίσεως της εξ ατυχημάτων αυτοκινήτων αστικής ευθύνης» όπως διαμορφώθηκε και ισχύει σήμερα μετά τον τελευταίο Ν. 4261/2014 [5-5-2014]

Νόμος 2496/1997 (ΦΕΚ Α΄ 87) «Ασφαλιστική σύμβαση, τροποποιήσεις της νομοθεσίας για την ιδιωτική ασφάλιση και άλλες διατάξεις»

Νόμος ΓϡN΄ της 4/5 Δεκ. 1911 «Περί της εκ των αυτοκινήτων ποινικής και αστικής ευθύνης»

Βιβλιογραφία

Α) Ελληνική

Β) Ξενόγλωσση

Αλφαβητικό ευρετήριο

Γραφεία - μέλη συστήματος πράσινων καρτών

Άλλα αυτοτελή έργα του ίδιου συγγραφέα